- محمدامین سفیدیان
- وبلاگ
- No Comments
دیتالاگر (Data Loggers)
ثبتکنندهٔ داده یا دیتالاگر یا داده بردار (به انگلیسی: Data Logger) وسیلهای الکترونیکی است که دادههایی را که بوسیله حسگرهای تعبیه شده در دستگاه یا ابزار و حسگر خارجی تأمین میشوند را در طول زمان یا در رابطه با مکان ذخیره میکند.
اکثر دیتالاگرها (اما نه همه آنها) بر پایه یک پردازنده رقمی (یا رایانه) طراحی و ساخته میشوند. آنها عموماً کوچک و قابل حمل بوده و به وسیله باتری تغذیه میشوند به علاوه به یک ریزپردازنده مجهز بوده و دارای حافظه داخلی جهت ذخیرهسازی داده و تعدادی حسگر میباشند. برخی از دیتالاگرها به رایانه متصل میشوند و میتوان با استفاده از نرمافزار آنها را فعال کرده و دادههای کنترل شده را مشاهده و تجزیه و تحلیل کرد، در حالی که بقیه دارای رابط محلی (مانند صفحه کلید و صفحه نمایش) بوده و میتوانند از آنها به صورت وسیلهای مستفل استفاده کرد.
دیتالاگرها انواع گوناگونی دارند، از انواع هرکاره که برای دامنه مصارف عادی استفاده میشود تا وسایل بسیار خاص برای اندازهگیری فقط در یک محیط یا کاربرد از پیش تعیین شده. متداول است که انواع هرکاره قابل برنامهریزی باشند با این حال بسیاری از آنها به صورت ماشینهای ایستایی بدون پارامتر یا تعداد محدودی پارامتر قابل تغییر باقیماندهاند. دیتالاگرهای الکترونیکی در بسیاری از کابردها جایگزین ضبط کنندههای نمودار(Chart Recorders) شدهاند.
یکی از اصلیترین مزایای استفاده از دیتالاگرها قابلیت جمعآوری ۲۴ ساعته اطلاعات است. دیتالاگرها معمولاً به محض فعال سازی بدون مراقبت رها شده تا در طول دوره دیده بانی اندازهگیری نموده و اطلاعات را ذخیره کند. این قابلیت اجازه میدهد تا تصویری جامع و دقیق از شرایط محیط تحت نظر مانند دمای هوا یا رطوبت بدست آید.
با توجه به تکنولوژی که در ساخت برخی دیتالاگرهای سطح بالا دخیل است یا با توجه به شرایط محیطی مختلفی که یک دیتالاگر باید عملیات داده برداری را در آنجا انجام بدهد، آنها میتوانند بسیار گرانقیمت باشند. برای یک دیتالاگر قیمتهای در محدوده ۴۰۰$-۱۲۰۰۰$ وجود دارد. هرچند انواع با کیفیت بالا به طور کلی چندین سال عمر میکنند.
قالبهای داده دیتالاگر
استاندارد سازی پروتکلها و قالبهای داده از گذشته مشکل بودهاست اما امروزه در صنعت در حال رشد است. در بین قالبهای ذخیره داده هر روزه بر مقبولیت XML برای تبادل اطلاعات افزوده میشود.
پروتکلهای ابزار دقیق
پروتکلهای فراوانی استاندارد سازی شدهاند که یک پروتکل هوشمند را نیز شامل میشوند، SDI-12 این پروتکل اجازه میدهد تا برخی از وسایل ابزار دقیق به انواع دیتالاگرها متصل شوند. استفاده از این استاندارد به مقبولیت زیادی در خارج از صنعت محیط زیست دست نیافت. همچنین برخی از شرکتها فعال در این زمینه امروزه از استاندارد MODBUS پشتیبانی میکنند. این استاندارد که بر مبنایCanbus یا (ISO ۱۱۸۹۸) بنا شدهاست به صورت سنتی در زمینه کنترل صنعتی استفاده میشد که امروزه استفاده از آن بسیار بیشتر از گذشته شدهاست. برخی دیتالاگرها با استفاده از یک محیط برنامهنویسی قابل انعطاف خود را با انواع مختلفی از پروتکلهای غیر استاندارد سازگار میکنند.
کاربردها دیتالاگر
کاربرد دیتالاگر شامل موارد زیر میشود:
- ذخیره در ایستگاه هواشناسی بدون مراقبت (مانند سرعت باد/ و جهت باد، دما، رطوبت نسبی، تشعشعات خورشیدی).
- ذخیره در ایستگاههای بدون مراقبت هیدروگرافی (مانند سطح آب، عمق آب، جریان آب، pH آب، رسانایی آب)
- ذخیره خودکار رطوبت خاک
- ذخیره خودگار فشار گاز
- شمارش ترافیک جاده
- اندازهگیری دما (رطوبت و…) مواد فاسد شدنی در حین انتقال محموله: Cold chain
- مانیتورینگ فرایند برای نگهداری و عیب یابی کاربردها
- تحقیقات حیات وحش
- اندازهگیری لرزش و شرایط حمل (ارتفاع سقوط) در توزیع.
- مانیتورینگ سطح مخزن
- مانیتورینگ محیط زیست
- آزمایش خودرو
- مانیتورینگ وضعیت رله در سیگنال دهی راه آهن
- ذخیرهسازی ‘نمودار بارگذاری الکتریکی’ برای مدیریت مصرف انرژی.
- داده برداری از متغیرهای دما و فشار در طول خط لوله
- مانیتورینگ خطوط لوله نفت و گاز
خصوصیات یک دیتالاگر
۱- تعداد کانالها: تعداد کانالها بیانگر تعداد سنسورها و مبدلهایی است که همزمان قابل اتصال به دیتالاگر هستند.
۲- فرکانس نمونه برداری: این عدد نشان دهنده تعداد دفعاتی است که دیتالاگر دادههای هر سنسور را خوانده و به کامپیوتر یا حافظه منتقل میکند. برای مثال وقتی گفته میشود یک دیتالاگر دارای فرکانس نمونه برداری ۳۰۰ هرتز است به این معنی است که در هر یک سیصدم ثانیه دادههای بدست آمده از سنسورها به کامپیوتر منتقل میشود.
۳- نوع سنسورهای پشتیبانی کننده: معمولاً هر دیتالاگری سنسورها و مبدلهای خاصی را پشتیبانی میکند. مثلاً یک دیتالاگر ممکن است تنها قادر به پشتیبانی سنسورهای حرارتی RTD باشد ولی قادر به پشتیبانی ترموکوپلها نباشد.
معمولاً هر دیتالاگر مجهز به یک نرمافزار است که امکان اعمال تنظیمات آن و مشاهده نمودارهای بدست آمده از سنسورها را حین نمونه برداری ممکن میکند.
یک پارامتر اساسی در سیستمهای دیتالاگر قابلیت ثبت اطلاعات برای مدت زمانی طولانی مثلاً چندین سال است. برای دست یابی به این هدف لازم است سیستمهای دیتالاگر دارای رسانههای ذخیرهسازی در حجمهای بالا و مصرف انرژی بسیار کم باشند.
مشخصات فنی دیتالاگر مپوا :
فرکانس نمونه برداری : 20Hz
تعداد کانال ها: 1 ، 2 ، 4
نوع ارتباط: USB2.0
رزولوشن: 24bit
دمای عملکرد: 5-40 درجه سانتی گراد
قابلیت پشتیبانی سنسورهای لودسل، استرین گیج و…
نظر شما درباره این مطلب چیست؟
از ۱ تا ۵ ستاره به ما امتیاز بدید.
میانگین رتبه / 5. تعداد امتیازات کاربران:
امتیازی داده نشده، اولین نفری باشید که ثبت امتیاز میکنید