نکات استفاده از پالس اکسی مترهای خانگی

همه‌گیری ویروس کرونا یا کووید 19 (COVID-19) باعث افزایش استفاده از دستگاه‌های پالس اکسی متر شده است. اما مطالعات اخیر سازمان‌های بین‌المللی نشان می‌دهد که این دستگاه‌ها در برخی مواقع (مثلاً در افرادی که فشار خون پایین یا رنگ‌دانه پوست تیره دارند) از دقت کمتری برخوردار است.

در این مقاله برخی از نکات ایمنی مربوط به استفاده از پالس اکسی مترهای خانگی و محدودیت‌های این دستگاه‌ها بررسی شده است. در اغلب مواقع پالس اکسی متر های مورد استفاده در خانه‌ها از نوع پالس اکسی متر های انگشتی هستند. نمونه‌های مختلفی از این پالس اکسی مترها در بازارهای جهانی و بازار داخلی موجود است. توجه به نکات بیان‌شده در این مقاله می‌تواند شما را در خصوص استفاده هر چه بهتر و مؤثرتر از این دستگاه‌ها یاری رساند. در صورت نیاز به اطلاعات اولیه‌تر در خصوص خرید پالس اکسی متر توصیه می‌شود که مقاله راهنما خرید پالس اکسی متر – سؤالات متداول پالس اکسی ‌متر را نیز مطالعه کنید.

سازمان غذا و داروی ایالات‌متحده (FDA) به بیماران و ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی هشدار می‌دهد که اگرچه پالس اکسی متری برای برآورد سطح اکسیژن خون مفید است، اما پالس اکسیمترها دارای محدودیت‌ها و خطر عدم دقت در شرایط خاصی هستند که باید در نظر گرفته شود. بیماران مبتلا به بیماری‌هایی مانند کرونا COVID-19 که وضعیت خود را در خانه کنترل می‌کنند باید به تمام علائم و نشانه‌های وضعیت خود توجه کرده و هرگونه نکته بااهمیتی را به ارائه‌دهندگان خدمات درمانی یا پزشک خود اطلاع دهند.

توصیه‌هایی برای بیماران و مراقبین

توصیه‌هایی در خصوص نحوه خواندن اعداد پالس اکسی متر:

• توصیه‌های پزشک خود را در مورد زمان و چگونگی بررسی سطح اکسیژن دنبال کنید.

• توصیه‌های پزشک خود را در خصوص تهیه مناسب‌ترین پالس اکسی متر برای اندازه‌گیری دنبال کنید.

• با توجه به نوع پالس اکسی متر اعداد روی دستگاه پالس اکسی متر نشان‌دهنده پارامترهای مختلفی هستند. معمولاً در اغلب پالس اکسی مترهای خانگی استاندارد (اعم از پالس اکسی متر شرکت مپوا) دو پارامتر اکسیژن خون یا اشباع اکسیژن شریانی (SPO2) و ضربان قلب (PRbpm) نمایش داده می‌شود.

• در صورت نیاز جدولی تهیه کرده و اطلاعات دقیق میزان اکسیژن خون و ضربان قلب خود را در روزها و بازه‌های زمانی مختلف ثبت کنید. (طبق روال توصیه‌شده توسط پزشک خود)

• توجه داشته باشید که عوامل متعددی می‌توانند بر دقت اندازه‌گیری پالس اکسیمتر تأثیر بگذارند: مانند گردش خون ضعیف، رنگ‌دانه پوست، ضخامت پوست، دمای پوست، مصرف فعلی دخانیات و استفاده از لاک ناخن.

دریافت بهترین نتیجه از اعداد پالس اکسی متر

برای دریافت بهترین نتیجه از خواندن اعداد پالس اکسیمتر به توصیه‌های زیر دقت کنید:

• حتماً دستورالعمل سازنده‌ی دستگاه پالس اکسی متر را برای استفاده دنبال کنید.

• توجه داشته باشید که ممکن است نحوه خواندن اعداد و بازه اعداد هشداردهنده در دو دستگاه متفاوت یکسان نباشد.

• هنگام قرار دادن پالس اکسی متر در انگشت خود، مطمئن شوید که دست گرم و آرام و بدون حرکت نگه‌داشته شده است.

• لاک ناخن را از روی انگشت پاک کنید.

• در هنگام اندازه‌گیری بدون تحرک و آرام بنشینید و قسمتی از بدن خود را که پالس اکسیمتر در آن قرار دارد حرکت ندهید.

• چند ثانیه صبر کنید تا تغییر خواندن متوقف شود و یک عدد ثابت نمایش داده شود.

• میزان اکسیژن خود را با تاریخ و زمان بنویسید تا بتوانید به‌راحتی تغییرات را ردیابی کرده و این موارد را به پزشک خود گزارش دهید.

نکات مربوط به تفسیر اعداد پالس اکسی متری

در هنگام تفسیر اعداد پالس اکسی متر به نکات زیر توجه کنید:

• محصولات بی‌نام‌ونشان و بدون نسخه‌ای که می‌توانید در فروشگاه یا آنلاین خریداری کنید برای مقاصد پزشکی در نظر گرفته نشده‌اند. فلذا از دستگاه مورد استفاده و دقت اندازه‌گیری آن حتماً اطمینان حاصل نمایید.

• هنگام اندازه‌گیری اکسیژن خون توسط پالس اکسی متر، به این نکته توجه داشته باشید که آیا میزان اکسیژن از اندازه‌گیری‌های قبلی پایین‌تر است یا در طول زمان کاهش یافته است. بررسی تغییرات یا روند اندازه‌گیری‌ها ممکن است معنادارتر از یک اندازه‌گیری واحد باشد.

• به‌طور استاندارد اگر مقدار اکسیژن خون SPO2 کمتر از ۹۴% شود باید پزشک خود را مطلع سازید. میزان اکسیژن نرمال خون در تشخیص کرونا هم همین است.

• در خصوص مقدار ضربان قلب PRbpm با توجه به سن افراد، تحرک، بیماری‌ها و موارد مختلف نمی‌توان عدد خاصی بیان کرد. معمولاً مقدار ضربان قلب بیشتر از مقدار اکسیژن خون نوسان دارد.

• برای ارزیابی وضعیت سلامتی یا میزان اکسیژن خون خود فقط به پالس اکسی متر تکیه نکنید. • در صورت نظارت بر سطح اکسیژن در خانه، به علائم یا نشانه‌های سطح پایین اکسیژن نیز توجه کنید.

علائم یا نشانه‌های سطح پایین اکسیژن

• رنگ مایل به آبی در صورت، لب‌ها یا ناخن‌ها

• تنگی نفس، مشکل در تنفس یا سرفه‌ای که بدتر می‌شود

• بی‌قراری و ناراحتی

• درد یا سفتی قفسه سینه

• ضربان قلب سریع یا مسابقه‌ای (racing pulse rate) توجه داشته باشید که برخی از بیماران با سطح اکسیژن پایین ممکن است هیچ یا همه این علائم را نشان ندهند. فقط یک پزشک می‌تواند یک بیماری مانند هیپوکسی hypoxia (سطح پایین اکسیژن) را تشخیص دهد.

چه زمانی با پزشک خود تماس بگیرید

• اگر نگران اندازه‌گیری پالس اکسی متر هستید، یا اگر علائم شما جدی هستند یا بدتر می‌شوند، با پزشک خود یا مرکز خدمات درمانی تماس بگیرید.

• اگر با توجه به نکات گفته‌شده فکر می‌کنید ممکن است کووید 19 داشته باشید، برای دریافت آزمایش تشخیص کرونا با ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی یا بخش بهداشت محلی خود تماس بگیرید.

• نمی‌توان فقط از پالس اکسی متر برای تشخیص یا رد کووید 19 استفاده کرد؛ بنابراین در صورت تشخیص تقریبی این ویروس توسط پالس اکسی متری، حتماً از قطعی بودن آن توسط پزشکان اطمینان حاصل کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید با سامانه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای پاسخگویی به سؤالات مردم در خصوص ویروس کرونا با شماره تلفن‌های 190 و 403 تماس حاصل نمایید.

 منبع : Pulse Oximeter Accuracy and Limitations: FDA Safety